Prostat nedir?
Prostat, vücudumuzdaki ürogenital sistemin bir parçası olan organdır. Mesanenin altında bulunur ve içerisinden idrar yolu geçer. Prostatın vücuttaki fonksiyonu içinde spermlerin bulunduğu meni (semen)’nin hacmine katkıda bulunmaktır.
Selim prostat büyümesi nedir?
Prostat dokusunun hacmi yaşla birlikte artmaktadır. Örneğin 40’lı yaşlardaki bir erkekte prostat hacmi kestane büyüklüğündeyken, 50’li yaşlarda kayısı büyüklüğüne, 60-70’li yaşlardaysa; limon büyüklüğüne ulaşmaktadır. Bu büyüme ile idrar yolunun baskı altında kalması, idrarın mesanede depolanması ve idrar yapma (işeme) ile ilgili bazı şikâyetlere neden olmaktadır.
Yaşlanma ve genetik yatkınlık selim prostat büyümesi ile yakından ilişkilidir.
Selim prostat büyümesinin belirtileri nelerdir?
Bu belirtiler idrar yapmada zorluk, idrarda incelme, sık sık ve kesik kesik idrar yapma, ani idrara sıkışma, geceleri idrara kalkma ve mesanenin tam boşalmama hissi olarak sayılabilir.
Genellikle bu belirtilerin bir veya birkaç tanesi hastalarda eş zamanlı olarak bulunur. Bu şikâyetlerin tamamına “alt üriner sistem semptomları (AÜSS)” denilmektedir.
Selim prostat büyümesinin değerlendirilmesi için hangi yöntemler kullanılır?
Parmakla rektal muayene: Bu muayene ile prostat büyüklüğünün değerlendirilmesinin yansıra prostat kanseri varlığı araştırılır. Uluslararası Prostat Semptom Skoru
(UPSS): Hastanın şikâyetlerinin ciddiyetini daha iyi anlayabilmek için kullanılan bir değer- lendirme formudur. Hasta bu formdaki soruları yanıtladıktan sonra basit bir puanlama yapılır. Bu şekilde şikayetler hafif, orta ve ağır olarak sınıflandırılır. Ayrıca gerek görülürse işeme günlüğünün doldurulması da istenebilir.
Kan ve idrar analizleri: Kan analizi olarak prostat spesifik antijen (PSA) değeri ve böbrek fonksiyonunun göstergesi olarak kreatinin düzeyi belirlenir. PSA, prostatin salgıladığı ve meniyi sıvılaştıran bir enzimdir. Selim prostat büyümesi, prostat kanseri veya prostatin enfek- siyonu/enflamasyonu gibi durumlarda kandaki düzeyi yükselmektedir. PSA yüksekliği tespit edildiğinde; prostata yönelik tedavilerin önc- esinde, prostat kanseri varlığı ileri değer- lendirme yöntemleriyle dışlanmalıdır. PSA testinin, eğer ailede prostat kanseri öyküsü varsa 45 yaşından sonra, yoksa 50 yaşından sonra yapılması ve belli aralıklar ile tekrarlanması önerilmektedir.
Diğer taraftan prostat mesanenin boşaltılmasına engel oluyorsa, mesanede kalan fazla mik- tarda idrar böbrek fonksiyonlarının bozulması- na neden olabilir. Bu durumun değerlendir- ilmesi amacıyla serum kreatinin değerine bakılmaktadır.
Uroflovmetri testi: Bu testin amacı işemenin hızını ölçmektir. Hasta sıkıştıktan sonra, idrarını pisuvar benzeri bir cihaza yapar. İşeme hızının 10 ml/saniye’den düşük olması idrar yolunda ciddi bir tıkanıklık olabileceğini düşündürmek- tedir.
Ultrasonografi: Ultrasonografi ile prostatın büyüklüğü, böbreklere olan etkileri ve idrar yaptıktan sonra mesanede kalan idrar miktarı değerlendirilir.
Bunların yanında hekim olarak gerek görürse sistoskopi ile idrar yolunun gözle değerlendirilmesini veya ürodinami testi ile mesane fonksiyonlarının araştırılmasını önere- bilir. Bahsedilen tanı yöntemlerinin tamamı kliniğimiz bünyesinde bulunmaktadır.
Selim prostat büyümesi nasıl tedavi edilmektedir?
İlaç tedavisi: Selim prostat büyümesine yönelik tedavi yaklaşımı hastanın yaşına, pros tatın büyüklüğüne, şikâyetlerinin derecesine ve genel sağlık durumuna göre yapılmaktadır. Hastanın hikayesi ve UPSS’na göre hafif dere- cede şikâyeti olan hastalarda sadece prostat sağlığına yönelik önerilerde bulunulurken, orta derecede semptomatik hastalara ilaç tedavisi, İlaç tedavisine yanıt vermeyen ağır derecede semptomatik olan hastalara ise; cerrahi tedavi önerilmektedir.Medikal tedavide kullanılan ilaçlar, hastaların şikâyetlerine göre değişe bilmektedir. Bu alanda kullanılan ilaçlar, pros- tati gevşeten (alfa-blokerler), prostatı küçülten (5-alfa reduktaz inhibitörleri)) ve mesaneyi (antikolinerjikler) ilaçlardır. Bunun yanında sertleşme sorununun da eşlik etliği durumlarda “tadalafil tedavisi de önerilebilmektedir.
Hekim olarak yapacağımız değerlendirmeden sonra hangi ilacın size uygun olduğuyla ilgili görüşlerini paylaşacaklardır.
Cerrahi tedavi: Eğer hastaya sonda yerleştir ilmek durumunda kalınmışsa, mesane taşı bulunuyorsa, hastanın böbrek fonksiyonları etkilenmişse, sık idrar yolu enfeksyionu geçiriy orsa veya ilaç tedavisinden fayda görmüyorsa hastaya cerrahi tedavi önerilir. Uropark hekim- lerinin önerdiği cerrahi tedaviler arasında transuretral prostat rezeksiyonu (TURP), lazer prostatektomi (Thulep) ve Rezüm prosedürü (sıcak su buharı ile prostatın küçültülmesi) bulunmaktadır.
TURP ameliyatı klasik ameliyat tekniği olup, bu ameliyatta prostatın idrar yolunu kapatan kısmı küçük parçalar halinde elektrik akımı yardımıyla kazınarak dışarı alınır. Prostat büyüklüğü 100 gram’a kadar olan hastalarda tavsiye edilmektedir. Lazer prostatektomi, daha büyük prostatlara yapılabilmesi, kanama miktarının az olması, daha kısa sondalı kalma süresi gibi avantajlara sahiptir. Diğer taraftan Rezum prosedürü ise; operasyon süresinin kısalığı, cinsel fonksiyonlara etkisinin olmaması ve hastanede yatış gerektirmemesi ile öne çıkmaktadır. Her 3 tedavi yöntemi ile ilgili olarak Uropark hekimlerinden bilgi alabilir veya bu konularda hazırlamış olduğumuz broşürlerden faydalanabilirsiniz.
Selim prostat büyümesini takibi nasıl ve ne sıklıkla yapılmaktadır?
İlaç tedavisi alan hastalar 2 ay sonra kontrol için davet edilirler. Bu kontrolde hastanın şikâyetleri değerlendirilir. UPSS’nun tekrar doldurulması istenir ve üroflovmetre testi tekrarlanır. Eğer hasta tedaviden fayda görmüşse, yılda bir kontrole çağrılır. Cerrahi tedavi sonrasından ise hastalar 1. hafta, 2. ay ve sonrasındaysa yılda 1 defa kontrol için davet edilirler.
Bu bilgilendirme broşürünün size faydalı olduğunu umuyor, sağlıklı günler diliyoruz.
